Suy Niệm Lời Chúa
Thứ Hai Tuần 13 Thường Niên
Đức Tin Nảy Sinh Từ Tuyệt Vọng
Bài Tin Mừng theo thánh Mátthêu hôm nay trình bày hai bức chân dung về nỗi đau và đức tin, được lồng ghép vào nhau một cách nghệ thuật. Cả hai nhân vật tìm đến với Đức Giêsu khi mọi hy vọng dường như đã tắt.
Người thứ nhất là một viên kỳ mục, một người có địa vị trong xã hội và tôn giáo, nhưng giờ đây địa vị đó trở nên vô nghĩa trước nỗi đau mất con. Con gái ông vừa qua đời ở tuổi mười hai, lứa tuổi của sự sống đang hé nở. Nỗi đau tột cùng đã thúc đẩy ông vượt qua mọi rào cản để đến phủ phục dưới chân Đức Giêsu. Đức tin của ông thật táo bạo và công khai: “Xin Ngài đến đặt tay lên cháu, là nó sẽ sống”. Ông không chỉ xin một phép lạ chữa bệnh, mà là một phép lạ cải tử hoàn sinh, một niềm tin vào quyền năng tuyệt đối của Đức Giêsu trên cả sự chết.
Người thứ hai là một phụ nữ vô danh, người đã phải chịu đựng căn bệnh băng huyết suốt mười hai năm – một khoảng thời gian dài bằng cả cuộc đời của cô bé gái. Con số 12 năm gợi lên hình ảnh của 12 chi tộc Israel, và hai nhân vật này có thể được xem là đại diện cho toàn thể dân Chúa trong hai tình cảnh bi đát nhất: đối diện với sự chết chấm hết (cô bé) và gánh chịu nỗi đau khổ kéo dài, làm kiệt quệ sự sống (người phụ nữ). Căn bệnh này không chỉ khiến bà đau đớn về thể xác, mà còn đẩy bà vào tình trạng ô uế theo Lề Luật, bị loại trừ khỏi đời sống xã hội và phụng tự. Đức tin của bà nảy sinh từ sự cùng quẫn, một đức tin âm thầm, có phần rụt rè và dường như mang màu sắc mê tín: “Tôi chỉ cần sờ được vào áo choàng của Người thôi là sẽ được cứu chữa!”.
Điều đáng kinh ngạc là Đức Giêsu đáp lại cả hai lời cầu xin: một lời khẩn cầu công khai của người quyền thế và một cái chạm lén lút của người bị loại trừ. Điều này cho thấy Ngài nhìn vào lòng tin tưởng của con người, chứ không phải hình thức biểu lộ bên ngoài. Thánh Augustinô đã định nghĩa: “Đức tin là tin vào điều bạn không thấy. Phần thưởng của đức tin là thấy được điều bạn tin”. Cả viên kỳ mục và người phụ nữ đều tin vào một quyền năng mà họ chưa thấy, và phần thưởng của họ là được chứng kiến quyền năng ấy tỏ hiện.
Qua đó, một chân lý sâu sắc được tỏ bày: sự tuyệt vọng thường là mảnh đất màu mỡ cho đức tin đích thực nảy mầm. Khi mọi giải pháp của con người đã cạn kiệt – địa vị của viên kỳ mục, tiền bạc và thuốc men của người phụ nữ – họ mới hoàn toàn quay về phía Đức Giêsu với tất cả niềm trông cậy. Đức tin của họ không phải là một sự chấp nhận về mặt lý trí, mà là một hành động liều lĩnh của con tim, bám víu vào niềm hy vọng duy nhất còn lại. Điều này nối kết họ với Giacóp trong Bài đọc I, người cũng đã gặp gỡ Thiên Chúa khi đang ở trong tình thế tuyệt vọng nhất. Quyền năng của Thiên Chúa thường được giải phóng không phải khi đức tin của chúng ta hoàn hảo và thanh thản, mà là khi nó trần trụi, khẩn thiết và chỉ quy hướng về một mình Ngài là Đấng Cứu Độ duy nhất.
Cái Chạm Đảo Ngược Lề Luật: Sự Thánh Thiện Lan Tỏa
Để hiểu được sự mới mẻ triệt để trong hành động của Đức Giêsu, chúng ta cần đặt chúng trong bối cảnh của Lề Luật Cựu Ước. Theo luật Môsê, việc chạm vào một xác chết hay một người bị xuất huyết đều khiến một người trở nên ô uế về mặt nghi lễ. Sự ô uế này có tính lây lan: người ô uế sẽ truyền sự ô uế cho người khác hoặc vật khác mà họ chạm vào. Nguyên tắc là: sự ô uế có tính truyền nhiễm.
Đức Giêsu đã làm một cuộc đảo ngược ngoạn mục. Khi người phụ nữ “ô uế” chạm vào tua áo Người, thay vì Người bị ô uế, thì chính sự thánh thiện của Người lại lan tỏa ra, chữa lành và thanh tẩy cho bà. “Quyền năng từ nơi Người phát ra”. Tương tự, khi Đức Giêsu chủ động “cầm lấy tay con bé” đã chết, thay vì Người bị ô uế vì chạm vào xác chết, thì chính sự sống của Người lại tuôn chảy vào cô bé, và “nó liền trỗi dậy”. Nguyên tắc mới của Giao Ước Mới được thiết lập: sự thánh thiện của Đức Kitô có tính truyền nhiễm và phục hồi. Sự trong sạch của Ngài mạnh hơn sự ô uế của chúng ta. Sự sống của Ngài mạnh hơn sự chết của chúng ta.
Đức Thánh Cha Phanxicô, trong một bài giảng về việc chữa lành người phong hủi, đã diễn tả thần học về “cái chạm” này một cách tuyệt vời. Ngài nói rằng khi Đức Giêsu chạm vào người bệnh, “Ngài nhận lấy nhân tính bệnh tật của chúng ta và chúng ta nhận lấy nhân tính khỏe mạnh và chữa lành của Ngài”. Đây chính là bản chất của mầu nhiệm Nhập Thể và của các Bí tích. Cái chạm của Đức Giêsu không chỉ là một cử chỉ bên ngoài; đó là một sự trao đổi thần linh, một sự thông ban sự sống. Nó là liều thuốc giải cho “sự dửng dưng” mà Thánh Maximilianô Kolbê gọi là “thứ thuốc độc chết người nhất của thời đại chúng ta” , bởi nó phá vỡ mọi rào cản của sự sợ hãi và kỳ thị để thiết lập lại sự hiệp thông.
Áp Dụng Thực Hành: Dám Chạm Đến và Để Chúa Chạm Vào
Tin Mừng hôm nay là một lời mời gọi khẩn thiết cho mỗi người chúng ta. Chúng ta được mời gọi can đảm nhận diện những “căn bệnh băng huyết” của riêng mình – những tội lỗi kinh niên, những lo âu làm kiệt quệ tâm hồn, những nỗi buồn dai dẳng – và cả những lĩnh vực “chết” trong đời sống – những mối tương quan tan vỡ, những tình huống bế tắc, sự nguội lạnh thiêng liêng. Tin Mừng bảo đảm rằng, dù đức tin của chúng ta mạnh mẽ như viên kỳ mục hay rụt rè như người phụ nữ, chỉ cần chúng ta dám đến với Đức Giêsu, Ngài sẽ không bao giờ từ chối.
Bí tích Thánh Thể chính là khoảnh khắc tuyệt vời nhất mà chúng ta được “chạm đến” Chúa và để Chúa chạm vào. Khi rước lễ, chúng ta đón nhận chính Con Người đã chữa lành người phụ nữ và cho cô bé sống lại. Chính quyền năng thanh tẩy và ban sự sống ấy đi vào trong thân thể và linh hồn chúng ta, thực hiện lời hứa của Thánh vịnh: “Ta sẽ ở cùng người trong lúc gian truân”.
Sau khi được Chúa chạm đến và chữa lành, chúng ta được sai đi để trở thành “cái chạm” của lòng thương xót Chúa cho thế giới. Đức Thánh Cha Phanxicô đã đặt ra những câu hỏi rất cụ thể: “Khi bạn giúp đỡ người khác, bạn có nhìn vào mắt họ không? Bạn có ôm lấy họ mà không sợ hãi đụng chạm không? Bạn có ôm lấy họ với sự dịu dàng không?”. Đây là cách đức tin được thể hiện trong hành động. Chúng ta được kêu gọi vượt qua nỗi sợ hãi những gì bị coi là “ô uế” trong xã hội – người nghèo, người bị gạt ra bên lề, người tội lỗi – để vươn tới họ bằng một tình yêu phục hồi phẩm giá và trao ban hy vọng. Như Thánh Catarina Siena đã dạy, “Mọi sự đều đến từ tình yêu, tất cả đều được an bài cho sự cứu rỗi của con người”. Những cái chạm yêu thương nhỏ bé của chúng ta cũng tham dự vào kế hoạch vĩ đại đó của Thiên Chúa.
Lạy Chúa Giêsu là lương y thần linh, xin cho con đức tin để chạy đến với Chúa trong mọi nỗi thống khổ của thân xác và tâm hồn. Xin cho con biết trân trọng mỗi lần được Chúa chạm đến và chữa lành qua các Bí tích, đặc biệt là Bí tích Thánh Thể và Giao Hòa. Và xin ban cho con lòng can đảm và sự dịu dàng của Chúa, để con cũng biết vươn tay ra chạm đến những anh chị em đang đau khổ xung quanh con, trở nên khí cụ cho tình yêu chữa lành của Chúa. Amen.
