Suy Niệm Lời Chúa – Thứ Sáu, 11/07/2025
Lễ Nhớ Thánh Bênêđictô, Viện Phụ
Bài đọc 1: St 46,1-7.28-30
Thánh vịnh: Tv 37,3-4.18-19.27-28.39-40
Tin Mừng: Mt 10,16-23
Phụng vụ Lời Chúa hôm nay, trong ngày mừng kính Thánh phụ Bênêđictô, không vẽ nên một bức tranh bình yên, mà đặt chúng ta đối diện với một thực tại trần trụi và đầy thách đố của đời sống Kitô hữu. Chúa Giêsu sai các môn đệ ra đi, không phải vào một cánh đồng an toàn, nhưng là “như chiên vào giữa bầy sói”. Lời mời gọi này vang vọng qua mọi thời đại, đến với mỗi chúng ta giữa những “bầy sói” của thế kỷ 21: sự thờ ơ tôn giáo, chủ nghĩa hưởng thụ, nền văn hóa sự chết, sự bất công và những chia rẽ trong xã hội. Trước viễn cảnh đó, chúng ta phải làm gì? Lời Chúa hôm nay chính là kim chỉ nam, vạch ra một con đường không dựa trên sức mạnh trần thế, mà trên niềm tín thác của Tổ phụ Giacóp và sự khôn ngoan của Thánh phụ Bênêđictô.
1. “Đừng Sợ, Vì Chính Ta Sẽ Đi Với Ngươi”: Nền Tảng Bất Biến Của Mọi Sứ Vụ
Bài Tin Mừng mở ra một mệnh lệnh đầy nghịch lý. Chúa Giêsu biết rõ sự mỏng manh của các môn đệ, nhưng Ngài vẫn sai họ vào nơi nguy hiểm nhất. Ngài báo trước họ sẽ bị nộp cho các hội đồng, bị đánh đập, bị mọi người ghét bỏ. Đây không chỉ là sự thù ghét từ người xa lạ, mà còn từ chính những người đồng đạo, từ nơi quen thuộc nhất. Nỗi sợ nảy sinh từ đây không chỉ là nỗi sợ về thể xác, mà còn là nỗi sợ bị chối từ, bị cô lập, bị phản bội.
Nỗi sợ sâu thẳm này cũng chính là điều mà Tổ phụ Giacóp đã cảm nghiệm. Trong bài đọc một, ông được mời gọi thực hiện một cuộc hành trình cuối đời: đi xuống Ai Cập. Đối với Giacóp, đây không chỉ là một chuyến đi. Đó là việc phải rời bỏ Đất Hứa, mảnh đất mà Thiên Chúa đã thề hứa với cha ông là Áp-ra-ham và I-xa-ác. Ai Cập, trong ký ức của dân tộc, là nơi của kiếp nô lệ. Quay về đó dường như là một bước lùi, một sự thất bại. Phải chăng lời hứa của Chúa đã không thành? Giữa những hoang mang và lo sợ ấy, Thiên Chúa đã hiện ra trong đêm, không phải để giải thích mọi sự, nhưng để ban một lời bảo đảm duy nhất: “Đừng sợ… Chính Ta sẽ xuống Ai Cập với ngươi” (St 46,3-4).
Lời hứa “Ta sẽ đi với ngươi” là tâm điểm của đức tin. Đó không phải là lời hứa dời đi những con sói, nhưng là lời hứa về sự hiện diện thần linh ở ngay giữa bầy sói. Cũng vậy, Chúa Giêsu không hứa các môn đệ sẽ không bị điệu ra tòa, nhưng Ngài hứa rằng chính trong giây phút thử thách đó, “đừng lo lắng phải nói gì… vì chính Thần Khí của Cha anh em sẽ nói trong anh em” (Mt 10,19-20). Sức mạnh của người môn đệ không nằm ở tài hùng biện hay trí thông minh, mà ở việc trở nên một khí cụ trong tay Chúa Thánh Thần. Đó là một sự tín thác tuyệt đối, dám để cho Thiên Chúa hành động và nói qua sự yếu đuối của mình. Như Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói, “Nỗi sợ làm chúng ta tê liệt, còn sự tin tưởng giải thoát chúng ta.” Nỗi sợ khiến chúng ta co cụm, phòng thủ và tính toán. Niềm tin tưởng vào sự hiện diện của Chúa giải thoát chúng ta khỏi gánh nặng của chính mình, mở ra cho chúng ta sự tự do và lòng can đảm để dấn thân.
2. “Khôn Như Rắn, Đơn Sơ Như Bồ Câu”: Phương Thế Hành Động Giữa Đời
Khi đã được cắm rễ sâu trong niềm tín thác, người môn đệ được trang bị một phương thế để sống và hành động: “Hãy khôn như rắn và đơn sơ như bồ câu” (Mt 10,16). Đây là sự quân bình thánh thiêng, là nghệ thuật sống Tin Mừng giữa đời.
- “Khôn như rắn” không có nghĩa là xảo quyệt. Sự khôn ngoan của Kitô giáo là sự thận trọng và phân định. Đó là khả năng nhận ra “bầy sói” đang ẩn nấp dưới nhiều hình thức: không chỉ là sự bắt bớ hữu hình, mà còn là “con sói” của chủ nghĩa tương đối đang gặm nhấm chân lý; “con sói” của sự thế tục đang kéo chúng ta chạy theo danh vọng và tiền bạc; “con sói” của sự kiêu ngạo thiêng liêng khiến chúng ta tự mãn và xét đoán; và cả “con sói” của sự nản lòng khi sứ vụ không có kết quả tức thời. Sự khôn ngoan này giúp chúng ta biết lúc nào nên nói, lúc nào nên im lặng; biết cách đối thoại với văn hóa đương đại mà không bị nó hòa tan; biết sử dụng các phương tiện trần thế để phục vụ Nước Trời.
- “Đơn sơ như bồ câu” là sự trong sáng của ý hướng. Một trái tim đơn sơ là một trái tim không chia trí, chỉ tìm kiếm một điều duy nhất: làm vinh danh Chúa. Sự đơn sơ này giúp chúng ta thoát khỏi những động cơ thầm kín, khỏi việc tìm kiếm lợi ích bản thân hay sự công nhận của người đời. Nó giữ cho hành động của chúng ta được tinh tuyền, và lời chứng của chúng ta được đáng tin. Trong một thế giới đầy những chương trình nghị sự phức tạp, một hành động xuất phát từ tình yêu đơn sơ có sức mạnh lay động hơn ngàn lời nói khôn ngoan.
3. Thánh Bênêđictô: Bậc Thầy Của Sự Tín Thác Và Khôn Ngoan
Không có mẫu gương nào sống động hơn về sự kết hợp hài hòa này cho bằng Thánh phụ Bênêđictô. Vào thời của ngài, nền văn minh Rôma đang sụp đổ trong bạo lực và suy đồi đạo đức. Xã hội mất phương hướng, các giá trị đảo lộn. Trước thế giới hỗn loạn đó, Bênêđictô đã thực hiện một cuộc “xuất hành” triệt để. Ngài rời bỏ Rôma, không phải để trốn chạy trong sợ hãi, mà là để theo đuổi một khát khao duy nhất: “chỉ tìm kiếm một mình Thiên Chúa” (soli Deo placere desiderans). Đó là một hành vi tín thác nền tảng.
Và từ niềm tín thác đơn sơ đó, một sự khôn ngoan phi thường đã được khai sinh. Tu luật mà ngài soạn thảo là một kiệt tác của sự “khôn ngoan như rắn”. Nó vạch ra một con đường quân bình, đầy tính thực tiễn cho đời sống cộng đoàn, kết hợp lao động chân tay và cầu nguyện, thinh lặng và học hỏi. Phương châm “Ora et Labora” (Cầu nguyện và Lao động) đã trở thành linh hồn của nền văn minh Kitô giáo phương Tây.
- Ora – Cầu nguyện, đặc biệt là việc cử hành Phụng Vụ các Giờ Kinh, đã thánh hóa thời gian, biến mỗi giờ trong ngày thành một cuộc gặp gỡ với Chúa. Đây là sự đơn sơ của con tim luôn hướng về Đấng mình yêu mến.
- Labora – Lao động, đã trả lại phẩm giá cho công việc chân tay, dạy rằng lao động là một hình thức cộng tác vào công trình sáng tạo của Chúa. Đây là sự khôn ngoan biết dấn thân vào thực tại trần thế để biến đổi nó từ bên trong.
Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã nhận định rằng, mục đích chính của Thánh Bênêđictô không phải là tạo ra một nền văn hóa hay cứu vãn một xã hội. Mục đích của ngài là “quaerere Deum” – tìm kiếm Thiên Chúa. Nhưng chính trong khi tìm kiếm điều trên hết, ngài và các môn đệ của ngài đã tạo ra những ốc đảo bình an, học thức và đức tin, từ đó một châu Âu mới đã được tái sinh.
Lạy Chúa, hôm nay, khi nhìn vào cuộc đời mình, chúng con cũng thấy mình đang đứng trước những “Ai Cập” phải bước vào, những “bầy sói” phải đối mặt. Xin ban cho chúng con trước hết là niềm tín thác sâu sắc của Tổ phụ Giacóp, để chúng con dám dấn thân vào những điều bất định với niềm xác tín rằng: “Chúa đi với con”. Xin ban cho chúng con ơn phân định để nhận ra đâu là lúc cần “khôn ngoan như rắn” và đâu là lúc cần “đơn sơ như bồ câu”. Noi gương Thánh phụ Bênêđictô, xin cho chúng con biết xây dựng đời mình trên nền tảng duy nhất là tìm kiếm Chúa trong mọi sự. Để rồi, chính qua việc tìm kiếm Nước Chúa, chúng con có thể trở thành những khí cụ bình an và hy vọng, góp phần biến đổi thế giới hỗn loạn này thành phản ảnh của Nước Trời. Amen.
